Bodycams om politie-interventies te filmen

Vanaf maart 2020 zullen sommige politieagenten in de regio Ukkel/W-B/Auderghem deze nieuwe uitrusting gebruiken op de openbare weg. Het gebruik van deze technologie is onderworpen aan een specifieke federale wetgeving (Wet op de politietaak van 5 augustus 1992) die van toepassing is op alle politiediensten. De wijze van gebruik van de camera's en de mogelijkheden tot raadpleging van de opnamen door de politiediensten en de gerechtelijke autoriteiten zijn derhalve strikt geregeld.

Wat zijn de doelstellingen?

  • de voorwaarden van een interventie vastleggen;
  • de verslaglegging van haar interventies aan de administratieve en gerechtelijke politieautoriteiten en in het kader van klachten tegen haar te verbeteren;
  • betrekkingen tussen politieambtenaren en hun gesprekspartners kalmeren volgens het beginsel van deëscalatie door deze laatsten vooraf in te lichten over de registratie van hun handelingen, gebaren, opmerkingen, enz;
  • de veiligheid van politieagenten en burgers vergroten;
  • het aantal geweldsincidenten en klachten tegen de politie verminderen
  • de kwaliteit en de onderbouwing van de vaststellingen van strafbare feiten te verbeteren door meer gebruik te maken van materiële vaststellingen;
  • het professionalisme van het politieoptreden vergroten.

Concreet
De politieagenten van onze politiezone (Ukkel/Watermaal-Bosvoorde/Auderghem) mogen bodycams gebruiken zonder voorafgaande toestemming van de gefilmde personen. Het gebruik van deze camera's moet worden voorafgegaan door een mondelinge waarschuwing en de politieagent moet herkenbaar zijn als operationeel lid van de politiedienst. De registratie gebeurt echter niet systematisch. Over het gebruik van bodycams wordt beslist door en onder de verantwoordelijkheid van de politiefunctionaris die met de camera is uitgerust. Indien de politieagent besluit de bodycam te gebruiken, is het noodzakelijk de gehele interventie te filmen om over opnamen te beschikken die de integriteit van de interventie dekken en het risico van latere betwistingen verminderen.

Elke 6 maanden zal een evaluatie plaatsvinden.

Bodycam - veelgestelde vragen
Sommige leden van de interventiedienst zijn nu uitgerust met een voetgangerscamera of bodycam. Dit is een kleine camera die politieagenten op hun lichaam dragen en die interacties met het publiek registreert. Het gebruik van deze bewakingscamera's zou het aantal klachten tegen de politie moeten verminderen. Anderzijds wil onze politiezone ook het geweld tegen haar werknemers verminderen.

  1. Is het gebruik van bewakingscamera's bij wet geregeld?
    De wetgeving staat de politie toe bodycams te gebruiken om beelden op te nemen onder de bij wet bepaalde voorwaarden. Artikel 25/3 van de Wet op de politietaken bepaalt dat de politie bij de uitoefening van haar taak zichtbaar gebruik kan maken van intelligente bewakingscamera's op het grondgebied van het gebied.
  2. Moet een politieagent de bodycam zichtbaar dragen?
    De bodycam wordt zichtbaar gedragen. De burger moet zich er te allen tijde van bewust zijn dat hij of zij door de politie kan worden gefilmd. Elke opname moet worden voorafgegaan door een mondelinge waarschuwing.
  3. Wanneer mag een politieagent een opname maken?
    De politieagent kan een opname maken als hij of zij dat nodig acht. Bijvoorbeeld in geval van verbale agressie, fysieke rebellie, mogelijkheid van escalatie van de situatie,...
  4. Moet een politieagent bij elke opname in uniform zijn?
    Nee. De opname wordt altijd gemaakt door een operationeel medewerker in uniform.
  5. Hoe lang worden de opnames bewaard?
    Opnames worden standaard 30 dagen bewaard. Indien een opname relevant is voor een lopend onderzoek of als bewijs kan worden gebruikt, kan deze periode worden verlengd tot maximaal 365 dagen. Als een opname (op een externe drager) in het kader van een rechtszaak bij het openbaar ministerie wordt gedeponeerd, wordt deze bewaard tot het einde van de rechtszaak.
  6. Kan een opname worden gewist door een politieagent?
    Nee. Een politieagent heeft noch de mogelijkheid noch het recht om bodycam opnames te wissen. Een opname wordt echter na 30 dagen automatisch gewist als deze niet relevant wordt geacht voor een lopend onderzoek of als bewijsmateriaal.
  7. Kan een burger een politieagent vragen een opname te stoppen?
    De wetgeving staat de politie toe bodycams te gebruiken onder de bij wet bepaalde voorwaarden. Daarom kan een burger een politieagent niet vragen een opname te stoppen.
  8. Hoe kan ik als burger weten dat ik door een bodycam word opgenomen?
    Een politieagent moet altijd een mondelinge waarschuwing geven alvorens een opname te starten. Bovendien geeft de bodycamera een visuele indicatie van een opname door middel van een rood LED-lampje.
  9. Ik ben gefilmd door een bodycam: wat gebeurt er met de beelden?
    De beelden worden bewaard als ze relevant zijn voor een lopend onderzoek of een proces-verbaal. Afbeeldingen die niet relevant zijn, worden 30 dagen na opname automatisch verwijderd.
  10. Neemt een body camera zowel geluid als beeld op?
    Ja.
  11. Wordt het gebruik van camerabeelden gecontroleerd?
    De beelden mogen alleen worden gebruikt voor administratieve of gerechtelijke politiedoeleinden. Zowel de Politiewet als de Privacywet bepalen hoe met de beelden moet worden omgegaan. De voorziene controleorganen zien toe op het rechtmatig gebruik ervan.
  12. Wat is het doel van de opnames voor de politie?
    De politie kan de opnames gebruiken ter ondersteuning van de behandeling van klachten, ter aanvulling van de bevindingen van een rapport.